header

Gecertificeerd:

(Jan Houwen)

Aangesloten bij:

Nyingma Centrum
Nederland

Praktijk Lichaamsgerichte (Psycho)therapie
'naar een vrij stromende levensenergie'


Meditatie: kijken naar gedachten,

Op het moment zelf van de ervaring
is er niets te zeggen, te denken of te benoemen.
Sommige meditatievormen zijn gericht op het analyseren van gedachten, andere hebben meer betrekking op de directe ervaring - elk type ontsluit andere gebieden van het gewaarzijn. Analytische meditatie is vooral bruikbaar voor het ontwikkelen van concentratie en gewaarzijn. Analytisch inzicht en mentale voorbereiding brengen ons echter maar tot een bepaald punt omdat op een dieper niveau het begrijpen ophoudt. Begrippen kunnen niet zonder de woorden en ideeën functioneren die deel uitmaken van het verstand; wanneer het 'idee' ophoudt te bestaan, blijft er alleen nog maar een soort directe zekerheid over die gebaseerd is op ervaringskennis. Door het intellectuele en rationele los te laten, komen we in contact met een diepere, subtielere energie die we rechtstreeks ervaren.
Sommige mensen kunnen hun gedachten en emoties onmiddellijk loslaten en komen tijdens de meditatie direct in de beleving van gewaar zijn. Anderen kan het helpen dat zij eerst analyseren waar het om gaat: welke relatie ertussen de meditator en de meditatie is, hoe die relatie tot stand komt; wie de toeschouwer is, wie de ervaring interpreteert. Hoe scherper deze analyse en hoe diepgaander het onderzoek. des te sneller kunnen we open worden voor de meditatieve ervaring. Iedere vraag die gesteld wordt, vergroot het inzicht en vermindert twijfel, vragen en problemen. Als je vervolgens niet langer analyseert, wordt meditatie uit zichzelf spontaan en direct.

Een heel goede beginnersoefening in analytische meditatie is tellen hoeveel gedachten je hebt in een uur. Schrijf ze op en verdeel ze in positief, negatief of neutraal. Bekijk gewoon hoeveel gedachten er in een uur door je hoofd gaan. Doe dit minstens een week, dagelijks.

Kies dan één gedachte en denk eraan zo lang als je haar kunt vasthouden. Elke gedachte kun je hiervoor gebruiken, positieve of negatieve. Hou haar zo lang mogelijk vast, laat haar niet wegschieten. Met andere woorden: laat geen nieuwe gedachte toe - concentreer je op die ene gedachte. Probeer haar niet te beoordelen, te plaatsen of te onderzoeken; laat haar er gewoon zijn. Wanneer de gedachte ophoudt en er komt een volgende, probeer dan hetzelfde te doen . . . probeer steeds weer opnieuw te kijken hoe lang je een gedachte kunt vasthouden. Doe dit vier of vijf keer per dag.
Als je deze oefening hebt gedaan bekijk dan hoe je je verhoudt tot de toeschouwer in je, dat wit zeggen degene die je gedachten, ideeën en gevoelens bekijkt of herkent. Wie is de toeschouwer? Je kunt zeggen dat je 'gewaarzijn' of 'intuïtie' toekijkt, je 'bewustzijn' of 'subject' of degene die je 'mij' of 'ik' of 'ego' of 'zelf' noemt. Maar hoe is die 'ik' verbonden met de gedachte, hoe werken ze samen? Wat zijn de verschillen en conflicten tussen die 'ik en dat 'denken'?
Probeer deze vragen niet te analyseren maar onderzoek ze via de ervaring. Hoe meer je je eigen ervaring bekijkt, des te directere antwoorden zul je krijgen. Wanneer je de gedachte niet zorgvuldig bekijkt, zul je merken dat je de ervaring een naam geeft of beoordeelt. Als dit gebeurt kun je niet in contact komen met de diepere, subtielere ervaringsniveaus en zullen je antwoorden oppervlakkig blijven.
'Ik' ben het 'subject' wil zeggen dat 'ik' beelden, gevoelens, ideeën en herinneringen waarneem en ervaar. Hoe zijn die 'ik' en die 'ervaring' met elkaar verbonden? Als ze hetzelfde zijn, hoe kan 'ik' ze dan zien of ervaren? Als ze niet hetzelfde zijn, wat zijn dan de verschillen? Als het 'ik' een bepaalde 'ervaring' heeft, wordt die dan rechtstreeks ervaren - zonder woorden of beelden - of wordt er een naam aan gegeven en wordt ze beoordeeld?
Op het moment zelf van de ervaring is er niets te zeggen, te denken of te benoemen. Er is niets tastbaars om in woorden of begrippen te stoppen - zelfs de ervaring is er niet! Je kunt ontdekken dat de ervaring zelf oplost, samen met al je problemen . . . en dat wordt meditatie. Met andere woorden: als alle woorden, gedachten en verbanden oplossen, blijf je gewoon in de ervaring - zonder iemand die ervaart - zo lang als je maar wilt.
Probeer niet een idee te formuleren over hoe deze 'ervaring' zou moeten zijn; denk er zelfs niet aan dat je zit te mediteren of iets ervaart. Laat de ervaring gewoon maar toe zonder je druk te maken over wat er gebeurt of hoe het gebeurd is; het is niet nodig dat je de ervaring aan jezelf terug rapporteert omdat er geen zelf meer is. Als je van een bepaald woord of beeld dat opkomt, denkt: 'Dat is goed', of 'Nu begrijp ik het', moet je de gedachte opnieuw bekijken, tot je niets meer te zeggen of te verklaren hebt.

Ook een ervaren meditator heeft misschien jaren zitten mediteren voordat zijn geest bevrijd is van de eindeloze reeks gedachten. Door nauwkeurige aanwijzingen te krijgen, kunnen we veel kostbare tijd besparen. Zonder gedetailleerde kennis van atoomenergie kunnen we eeuwenlang proberen een explosie te veroorzaken. Maar met de juiste kennis over atoomenergie kunnen we misschien snel en zonder moeite een kernreactie ontketenen.
De geheime 'formule' of het 'pad' dat tot een hogere vorm van meditatie leidt is: je met niets identificeren, geen standpunt innemen en je aan niets vasthouden terwijl je mediteert. Wanneer we eenmaal weten hoe we rechtstreeks de meditatie binnen kunnen gaan, kunnen we snel boven het gewone denkproces uit stijgen en, met de juiste begeleiding, kunnen we veel levens met negatief karma in korte tijd veranderen. Deze 'geheime' kennis over meditatie wordt een onuitputtelijke inspiratiebron. We zijn dan 'zonder middelpunt', geen subject, geen object en niets daartussenin - niets om ons uit ons evenwicht te brengen.
Meditatie stijgt boven tijd. zintuigen en subject-object-relaties uit. Door boven deze drie uit te stijgen, brengt meditatie ons verder dan het intellectuele of rationele bewustzijnsniveau. Het is alsof je door een scherm kijkt; aan de ene kant van het bewustzijn is alles wat bestaat gedachten, emoties, negativiteit en onze leefpatronen; aan de andere kant is een heel fijn energieniveau een diep meditatieve toestand.

(Uit "Leven in Evenwicht" van Tarthang Tulku)

Up

Grijze balk

 


Op dit moment geen cursussen in het verschiet

 


Koningskaars 24 ● 5803 JC Venray ● 0478 587364 ● Jan.Houwen@dorje.nlMonique.Verschuuren@dorje.nl ● www.dorje.nl