Om te beginnen moet het lichaam heel stil zijn. Ontspan je spieren
en laat alle spanningen los. Ga dan gemakkelijk zitten en blijf
stil zitten, onbeweeglijk. Adem heel rustig . . . adem langzaam
in en uit. Ontspan je zoveel als je kunt zodat je hele zenuw stelsel
tot rust komt. Breng vervolgens je geest tot rust; kalmeer je gedachten
door innerlijk stil te zijn. Er zijn een heleboel manieren waarop
je dit kunt doen maar aangezien te veel aanwijzingen verwarrend
kunnen zijn, is het voldoende gewoon je lichaam, ademhaling e gedachten
te ontspannen. Het lichaam wordt stil, de adem ontspannen en gedachten
en zintuigen komen tot rust. Dan kun je heel diep voelen en er van
genieten hoe je zintuigen tot leven komen. Je kunt zien dat meditatie
geen moeilijke opgave is of iets wat uit het buitenland geïmporteerd
is - ze is een deel van je natuur.
Het is niet nodig te proberen een doel te bereiken: dit proberen
word zelf een obstakel bij het je ontspannen. Te veel willen doen
of een serie rigide aanwijzingen volgen, kan problemen veroorzaken
- wanneer je je te veel inspant, raak je gevangen tussen iets wel
of niet krijgen en zit je innerlijk aan jezelf verslag uit te brengen
terwijl je probeert stil te zijn. Wanneer je wilt proberen te begrijpen
wat een 'perfecte meditatie' is, beland je tenslotte in eindeloze
innerlijke conflicten of dialogen met jezelf.
Omdat begrippen onmisbaar zijn als je met meditatie begint, staat
de meditator aanvankelijk buiten de ervaring. Maar wanneer je
dagelijks mediteert, ga je beseffen dat meditatie niet in begripsmatige
kaders te vangen is. Als je ontspannen blijft, zal mediteren je
uiteindelijk geen enkele moeite kosten.
Wanneer je net begonnen bent met meditatie gaat het erom jezelf
helemaal te ervaren, zonder iets van jezelf te veroordelen of
uit te sluiten. Alles wat je denkt of voelt, is onderdeel van
je meditatie - proef alles stuk voor stuk, en ga dan verder. Op
die manier begin je de verschillende subtiele lagen en toestanden
van de geest te ontdekken. De geest kijkt gewoon naar zijn eigen
natuurlijke proces; elke gedachte, elk verlangen of motief is
een natuurlijk hulpmiddel bij deze fundamentele vorm van meditatie.
Op relatief niveau is er nog onderscheid tussen goed en kwaad,
maar in meditatieve toestand zijn relatieve verschillen niet langer
accurate omschrijvingen van de ervaring. Meditatie stijgt boven
dualistisch denken uit. Elke ervaring kan als volmaakt worden
beschouwd omdat het kenmerk van volmaaktheid in je geest ligt,
niet in iets uiterlijks.
Bij sommige herinneringen of lichamelijke ongemakken voel je je
misschien niet zo prettig, maar dat gaat voorbij als je niet aan
een bepaalde gedachte vasthoudt. Blijf gewoon ontspannen en rustig;
denk niet 'over' meditatie. Accepteer jezelf gewoon. Je bent niet
bezig met het leren van meditatie: je bent de meditatie. Je hele
lichaam, adem, gedachten, zintuigen en je gewaarzijn - je hele
wezen - zijn allemaal onderdeel van de meditatie. Je hoeft niet
bang te zijn dat je iets verliest. Je hele energieveld is een
onderdeel van de meditatie. Je hoeft dus geen speciale instructies
op te volgen of je zorgen te maken over het krijgen van een speciale
ervaring.
Een beroemde Tibetaanse lama zei eens over meditatie: 'Het beste
water is water dat over rotsen stroomt.' Wanneer water over rotsen
stroomt, wordt het gezuiverd en verbetert de kwaliteit. De beste
meditatie is vrij en stromend - met niets om vast te houden -
want als we een bepaalde toestand willen vasthouden, komen we
door ons vasthouden tot stilstand. Veel mooier is de vrijheid,
naar een hogere meditatieve toestand te stromen! Toen een andere
meester eens gevraagd werd: 'Waar is je concentratie als je je
concentreert?' antwoordde hij dat er geen subject is, geen plaatsbepaling,
geen doel.
Wanneer we dit diepere niveau van meditatie ervaren, ontdekken
we dat meditatie de natuurlijke toestand van de geest is. Dit
is, op zichzelf, de ervaring van verlichting. Deze ervaring is
vrij van alles en maakt tegelijkertijd alles zichtbaar. Dat is
bevrijding.
(Uit "Leven
in Evenwicht"
van Tarthang Tulku)
|